เงาะถือว่าเป็นผลไม้ที่สำคัญทางเศรษฐกิจ เป็นไม้ผลที่ปลูกง่าย
ดูแลง่าย ปลูกได้ในดินเกือบทุกชนิด โตเร็วและให้ผลผลิตไว
ด้วยรูปร่างและสีสันที่เป็นเอกลักษณ์ เนื้ออ่อนนุ่ม มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว
รสชาติหวานอร่อย เป็นที่นิยมทั้งคนไทยและต่างชาติ นิยมทานเป็นเงาะสดและเงาะกระป๋อง
เป็นผลไม้ส่งออกนำรายได้เข้าประเทศมากมาย
เงาะถือว่าเป็นพืชเกษตรที่สำคัญของไทยและเป็นแหล่งผลิตสำคัญของโลกด้วย
แหล่งปลูกอยู่ทางตะวันออกและทางใต้ของไทย
พันธุ์เงาะ ที่ปลูกในไทยมีหลายพันธุ์ แต่ที่นิยมปลูกเป็นการค้าและรับประทานกันมากในปัจจุบันมีเพียง
2 พันธุ์ คือ
-พันธุ์โรงเรียน เป็นเงาะคุณภาพดี รสชาติดี และเป็นที่ต้องการในตลาด
ผลมีรูปร่างกลมและกลมรี ขณะยังไม่แก่โคนขนมีสีเขียวอ่อน
เมื่อแก่จัดโคนขนก็จะแดงขึ้นมา เปลือกผลค่อนข้างบาง ผิวเปลือกเมื่อยังไม่แก่จัดจะสีเหลืองอมชมพู
เมือแก่เต็มที่ผิวของผลจะมีสีแดงเข้ม เนื้อมีสีขาวขุ่น เนื้อหนา ย่นเล็กน้อย กรอบ
แห้ง ไม่แฉะ ล่อนของจากเมล็ดง่าย รสชาติหวานจัด หอม
เมล็ดมีขนาดเล็กค่อนข้างแบนและกลมมน
-พันธุ์สีชมพู ผลมีขนาดค่อนข้างใหญ่ ทรงกลมรีหรือรูปไข่
ขณะผลยังไม่แก่ขนจะมีสีชมพูอ่อน แต่เมื่อแก่จัดจะเป็นสีชมพูแก่ เปลือกผลหนา
ผิวเปลือกตอนยังไม่แก่จะมีสีเหลือง และจะเปลี่ยนเป็นสีชมพูอมเหลืองตอนแก่จัด
ผิวเป็นมันสดใส เนื้อมีสีขาวขุ่น เนื้อหนา กรอบฉ่ำน้ำ รสชาติหวาน
เนื้อเกาะเมล็ดไม่ล่อน เมล็ดมีขนาดเล็กแบน
การขยายพันธุ์ วิธีที่นิยมกันคือการติดตา เพราะไม่กลายพันธุ์
ให้ดอกออกผลเร็ว ทำได้ง่ายรวดเร็ว ต้นมีอายุยืน เริ่มให้ผลเมื่ออายุ 3-4 ปี
โดยขั้นตอนมีดังนี้
-ต้นตอที่ใช้ในการติดตาควรได้มาจากการเพาะเมล็ด
ซึ่งอาจใช้เมล็ดของเงาะพันธุ์สีชมพูหรือพันธุ์อื่นก็ได้
-ต้นตอต้องอยู่ในระยะกำลังเจริญเติบโต สมบูรณ์แข็งแรง อายุประมาณ 1 ปี
-ควรเลือกกิ่งพันธุ์ดีจากต้นแม่ที่กำลังเป็นสาวเต็มที่ สมบูรณ์แข็งแรงให้ผลดก
ควรเลือกส่วนยอด กิ่งกลมขนาดประมาณแท่งดินสอดำ ยาว 8-10 นิ้ว
ใบสีเขียวกิ่งเป็นตาใหญ่สมบูรณ์เต็มที่
-ใช้มีดกรีดบนต้นตอสูงจากดินถุงประมาณ 3 นิ้ว กรีดตามความยาวลำต้น 1.5
นิ้ว จำนวน 2 รอย ห่างกัน 1 เซนติเมตร
แล้วกรีดขวางด้านบนและลอกเปลือกออกตามรอยกรีด และตัดเปลือกต้นตอทิ้งประมาณ 2 ใน 3
ของเปลือกที่ลอก
-เฉือนแผ่นตาให้เป็นรูปโล่ยาว 1.5 นิ้ว เฉือนปลายรอยแผลทำมุม 45 องศา
ลอกเนื้อไม้ออกจากแผ่นตา
-สอดแผ่นตาพันธุ์ดีลงในแผลต้นตอ จัดให้เยื่อเจริญสัมผัสกัน
ตัดแผ่นตาส่วนเกินออก แล้วพันด้วยพลาสติกให้แน่นจากล่างขึ้นบน
-หลังจากติดตาประมาณ 21-30 วัน ให้สังเกตแผ่นตา
หากยังมีสีเขียวแสดงว่าได้ผล เมื่อตาติดดีแล้วจึงคลายพลาสติกออก
แล้วพันแผ่นพลาสติกเช่นเดิมแต่เปิดส่วนตาไว้
-เมื่อตาเจริญขึ้นให้ตัดยอดของต้นตอออกไปแล้วนำต้นเงาะไปเก็บไว้ในเรือนเพาะชำ
รดน้ำวันละครั้ง เมื่อตาแตกเป็นกิ่งและมีใบสมบูรณ์ควรย้ายลงปลูกในภาชนะที่ใหญ่ขึ้น
สภาพดินฟ้าอากาศที่เหมาะสม เงาะเป็นไม้ผลทีปลูกง่ายและสามารถขึ้นได้ดีในดินเกือบทุกประเภทแต่ที่เจริญเติบโตได้ดีคือดินร่วนปนทรายหรือดินร่วนปนดินเหนียวที่มีการระบายน้ำได้ดี
สภาพอากาศร้อนและมีความชื้นในอากาศสูง
ระยะปลูกและหลุมปลูก เนื่องจากเงาะเป็นไม้ผลยืนต้นที่มีทรงพุ่มกว้าง
และออกดอกที่ปลายพุ่ม ต้องปลูกให้มีระยะระหว่างต้นและระหว่างแถวที่กว้าง
หลุมปลูกเงาะที่เหมาะสมควรมีขนาดกว้าง ยาว ลึก ตั้งแต่ 50-100 เซนติเมตร
การปลูก ในปัจจุบันนิยมใช้ต้นพันธุ์จากการติดตานำมาปลูก
ฤดูที่เหมาะในการปลูกเงาะคือ ช่วงต้นฤดูฝน
การให้น้ำ เงาะต้องการความชื้นค่อนข้างสูง แต่ไม่ชอบน้ำขังแฉะ
น้ำจึงเป็นปัจจัยสำคัญในการทำสวนเงาะ
การใส่ปุ๋ยเงาะ
ปุ๋ยเป็นสิ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการติดดอกออกผลของเงาะ
ในระยะที่เงาะยังไม่ให้ผลผลิต ควรใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ปีละครั้ง
หากเงาะให้ผลผลิตแล้วควรใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 ระยะก่อนออกดอกใช้ปุ๋ย 8-24-24
ในระยะติดผลแล้วใช้ปุ๋ยสูตร 15-15-15 และก่อนเก็บเกี่ยว 1 เดือน ควรใส่ปุ๋ย
14-14-25 ช่วยให้ผลมีรสชาติหวานขึ้น
การตัดแต่งกิ่ง มีความจำเป็นมาก
เพราะการตัดแต่งกิ่งจะทำให้ต้นเงาะมีความสมบูรณ์แข็งแรง ออกดอกติดผลดี
การตัดแต่งกิ่งเงาะที่ยังไม่ให้ผลผลิต เพื่อให้ได้ทรงพุ่มตามต้องการ
เลือกกิ่งที่สมบูรณ์ไว้ 3-4 กิ่ง
การตัดแต่งกิ่งเงาะที่ให้ผลผลิตแล้ว เพื่อช่วยให้ทรงพุ่มโปร่ง
ป้องกันการโค่นล้ม ช่วยให้เงาะติดดอกออกผลดกสม่ำเสมอทุกปี
โรคและแมลงศัตรู ที่สำคัญของเงาะได้แก่ โรคราแป้ง โรคจุดสนิม โรคราดำ
โรคราสีชมพู เพลี้ยแป้ง หนอนคืบกินใบ หนอนเจาะขั้วผลเงาะ หนอนกินดอกเงาะ
แมลงค่อมทอง เป็นต้น
การเก็บเกี่ยว อายุการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสมของเงาะคือ
ถ้าเงาะพันธุ์โรงเรียนสีผิวของผลและตรงบริเวณโคนขนเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม
ส่วนปลายขนยังเป็นสีเขียว
ส่วนพันธุ์สีชมพูสิผิวของผลจะค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีชมพูเรื่อๆตลอดทั้งผล
โดยไม่มีสีเขียวปน
การเก็บเกี่ยวควรใช้กรรไกรตัดก้านผลหรือช่อผล หรือใช้บันได
ม้านั่งสูงพาดกิ่งนอกทรงพุ่ม แล้วปีนขึ้นไปตัดช่อผลใส่เข่งแล้วโรยลงมานำใส่ภาชนะ
เพื่อลำเลียงไปดำเนินการคัดแยกเพื่อออกจำหน่ายต่อไป
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น